Sosyalist İşçi 217 (22 Nisan 2004)

 

Sayfa 6: Orta Sayfa

Yeni bir sol ufuk

Yarattığı tartışma zemini, katılımındaki çeşitlilik, birleşik gençlik kampları ve 40 bin kişilik kitlesiyle Birinci Dünya Sosyal Forumu (DSF) anti kapitalist hareketin moral deposu olmuştu. DSF'den bir hafta sonra İngiltere'de gerçekleşen Direnişi Küreselleştirelim konferanslarının ardından, George Monbiot şunları söylüyordu: "Nihayet yaşanmaya başladı. Atlantik'in iki yakasındaki neoliberaller evrensel zaferlerini ilan ederlerken, karmaşık öğelerin bir bütünü niteliği taşıyan radikal bir muhalefet hareketi ortaya çıkmaya başlıyor. Bu hareket, karmaşık, kendi içinde çelişkiler barındırıyor, daha önce hiç görmediğimiz bir şeye benziyor. Ama, 14 yılı bulan bir kampanya boyunca, ilk kez, artık durdurulamaz olan bir şeye tanık olduğumu hissediyorum."
Monbiot gibi yıllarca kampanya yapan bir aktivisti bu kadar heyecanlandıran, durdurulamaz bir şeyle karşı karşıya olduğunu düşündüren durum, aslında yeni bir solun şekillenmekte oluşu. Anti kapitalist hareketin temel özellikleri, yeni solun inşasında sahip çıkılması gereken temel yönelimleri de sunuyor:
Anti kapitalist hareket, birbirinden hayli farklı amaçlara ve etkinliklere sahip olan ama ortak düşmana karşı hızla birleşen aktivistlerin kampanyacılığının üzerinde yükseliyor.
Bir yandan, "kendilerini küresel kapitalizme karşı politik bir mücadeleye girişmiş insanlar olarak gören ve etkisi giderek artan bir aydınlar gurubunun doğuşu" , diğer yanda ise "Bir şey yapmalı, başka bir şey!" diyen, "Başka bir dünyanın mümkün" olduğunu iddia eden ve korkunç bir dinamizme ve mobilize olma yeteneğine sahip yepyeni bir aktivistler kuşağı küresel anti kapitalist hareketin omurgasını oluşturdu.
Bir hareketin canlılığı özet şemalara tümüyle sığdırılamaz ama yine de anti kapitalist hareketin aktivistlerinin kıskançça sahip çıktıkları belirgin özellikleri var. Yeni sol, hareketin bu özelliklerini kavrayanlarca inşa edilecek. Umut burada:
1. Hareketin aktivistleri hiyerarşiden nefret ediyor ve hareketi sınırsız bir inisiyatifle örüyor
Her aktivistin kafasında ciddiye aldığı fikirler var. Bu fikirleri aynı ciddiyetle tartışmak ve hiyerarşik emir komuta zinciriyle değil, tüm aktivistlerin, tüm üyelerin inisiyatiflerinin önünün açık olduğunun güvencesini veren bir sol. Kurtarıcı değil, aktivistlerden öğrenmesini de bilen, hareket içinde tartışan ve her bir öneri sahibini kampanyanın ve örgütlenmenin temel unsuru olarak gören bir sol umut olabilir.
2. Hareketin aktivistleri uzun süreli kampanyalar halinde örgütleniyor ve doğrudan eyleme hazırlanıyor
Yeni sol, sistematik birleşik cephe yaklaşımını benimseyerek örgütlenebilir. Kendi dışındaki tüm sola açık olan, tüm kampanyalarla ilişkilenmeye çalışan ve tek bir eylemlik değil, kampanyanın somut hedefini kazanmayı hedefleyen uzun süreli koalisyonlar örgütlemeyi hedefleyen bir sola ihtiyacımız var. Hareketi sokakta örgütleyen, aktivistlerin inisiyatifini eylem içinde birleştiren bir sol, kendisine yeni alanlar yaratabilir.
3. Aktivistler baskı aygıtlarıyla (polis, asker, atlı polis, gaz bombası, mahkemeler, gözaltılar ve hapishane gibi) göğüs göğüse gelmekten çekinmiyor.
Sol sokakta örgütlenmeli. Hareket, özgürlüğün sokakta kazanılacağı konusunda çok net. Hedefi ve taktikleri her bir aktivistin tartışmaları üzerinden şekillenen bir kampanya, önüne çıkan tüm engellere göğüs germesini sağlayacak adımları atabilir. Yeni sol, bürokratik pazarlıkların değil gözüpek bir militnalığın üzerinden yükselecek.
4. Anti kapitalist hareket "Doğal" bir enternasyonalist anlayışa sahip, ezilenlerin uluslararası dayanışmasından yana.
Yeni sol, tüm eylem ve politikalarını enternasyonalist dayanışmaya dayandırmak zorunda. Milliyetçi hiçbir fikir, kavram ve tutuma taviz vermeyenler yeni bir solu inşa edebilir. Enternasyonalizm, soyut bir dayanışma motifi değildir. Somut destek, birlikte örgütlenmek, diğer ülkelerdeki hareketlerin çıkar ve sorunlarını en öncelikli sorun olarak görmek ve bu sorunların çözülmesi için örgütlenmektir. İstanbul Sosyal Forumu'nun öncülüğünde düzenlenen Avrupa Sosyal Forumu hazırlık toplantısında, bütün ülkelerdeki savaş karşıtları, Irak direnişinin kazanması ve ABD'deki Bush karşıtlarının güçlenmesi için kendi ülkelerinde kampanya yapmak konusunda anlaşarak somut bir dayanışma örneği sergilediler. Yeni sol, bu enternasyonalizmin üzerinde yükselmelidir.
5. Hareket, bürokratik, tutucu, hantal aygıt, fikir ve sol geleneklerle asında keskin bir mesafe koyuyor.
Yeni sol, tepeden, yöneticiler arasında yapılan görüşmelerle kurulan ittifaklarla değil, şeffaf, her bir tartışmanın son ayrıntısına kadar tüm aktivistlerin gözünün önünde yaşandığı ve her isteyenin katılabileceği tartışmalarla örgütlenebilir. İnisyatif kıran, muhafazakar, milliyetçi, cinsiyetçi, ahlakçı, şef bağımlılığı yaratmayı hedefleyen, tartışma özgürlüğünü boğan bir sol, sol olamaz. Yeni sol, ya özgürlükçü olabilir ya da sol olamaz. Üyelerin örgütlenme kapasiteleri üzerinde örgüt fetişizmi yaratarak tahakküm yaratılması, devrimci sola yabancıdır. Yeni sol, eylemde birlik için merkeziyetçi, her üyesinin inisiyatifini gelişltirmek için tartışmacı olmak zorundadır. Özgür tartışma ise, yeni solun kalbi olan demokratik bir örgütlenmeyi gerektirir.
6. Hareketin aktivistlerinin entelektüel ilgi alanları çok geniş ve mücadele konusu yapmak istedikleri sınırsız sorun tespit ediyorlar.
Sol, yağmur ormanlarının korunması için faaliyet, üçüncü dünyada ilkel çalışma koşullarında çok düşük ücretlerle işçi çalıştıran şirketlere karşı mücadele, kendi doğal kaynaklarını satışa çıkaran bir yoksul ülkede uluslararası sermaye yatırımlarının birden hatırı sayılır düzeyde artmasına yol açabilecek ticaret ve kalkınma politikalarına karşı birlikte tavır, göçmen işçilerin haklarının savunulması, uluslararası mali spekülasyonlara kısıtlamalar getirmek için kampanyalar, yoksul ülkelerin borçlarının silinmesi ya da azaltılması için yürütülen kampanyalar, çevreciler, hayvan hakları savunucuları, uzayın silahlanmasına karşı kapmayalar, çocuk emeğinin sömürülmesini engelleme faaliyetleri gibi tüm sorunlarda tartışmak ve net fikirler geliştirmek zorunda. Yeni bir sol, entelektüel olarak cazip bir politik odak olmayı başardığı oranda şekillenebilir.
7. Hareketin aktivistleri aşağıdan ve birleşik mücadelenin örülmesi için çabalıyor.
Yeni sol, yukarıdan olduğu kadar aşağıdan da, aktivistler ve kampanyaların yan yana gelmesinin, birlikte yürütülen tartışmaların üzerinden örgütlenebilir. Tüm anti kapitalist hareket için, birlik en önemli süreç. Sol, hareketin çıkarlarını, kendi bayrağının, kendi örgütünün çıkarlarının üzerinde görebildiği, hareketin çıkarları için örgütlendiği, sürekli aktivizm örgütlediği, her zaman birliği gözettiği oranda güven vermeyi, hareketin birliğini sağlamayı ve kuşkusuz kendisini geliştirmeyi sağlayabilir.
8. Hareket içinde işçi sınıfı en önemli güç.
Anti kapitalist hareket bir yandan işçi sınıfını canlandırırken aynı zamanda işçi sınıfının harekete katılmasıyla güçleniyor. Tüm protesto gösterilerini karakterize eden öğeler, geniş bir çeşitlilik gösteriyor. Seattle'da, Millau'da, Seul ve Nice işçi sınıfının gösterilere örgütlü katılımı yüksek bir düzeydeydi. Dünya Sosyal Forumu ve diğer sosyal forumlar süreçlerinde, en önemlisi tüm savaş karşıtı eylemlerde örgütlü işçi sınıfı hareketin en önemli gücü. Sadece kitlesellik açısından değil, kapitalist toplumda tuttuğu konum, sisteme karşı kolektif direniş yeteneğini işçi sınıfına doğal olarak kazandırdığından, uzun bir yenilgi döneminin ardından sahneye çıkan anti kapitalist hareketin kapitalist sisteme karşı kolektif direniş gücünü yeniden esinlemesinde en önemli etkenlerin başında örgütlü işçi sınıfının varlığı geliyor. Sol, işçi sınıfına ve onun örgütlü ve birleştirici gücüne dayanmadan yeni bir umut hareketi olamaz.
9. Anti kapitalizm
Hareketin aktivistleri, kendilerine gururla anti kapitalist adını veriyorlar. Kapitalizmi öldürmek isteyen bu hareket içinde kapitalist sistemi bilimsel olarak sadece sosyalistler açıklayabiliyor. Sosyalist anti kapitalizm, sola, sağlam bir temel üzerinde yenilenme, hareketle bütünleşme, hareketi inşa etme ve kapitalizme karşı değişimin ve umudun örgütlü ifadesi olabilme gücünü kazandıracaktır.