Sosyalist İşçi 266 (30 Aralık 2006)
Bütün dünya ayaktaydı
NİSAN
Fransa’da yeni iş yasası püskürtüldü
Irak'ta siyasi belirsizlik, şiddet tüm hızıyla devam ediyordu. İsrail'in Filistin'e baskıları, İran'ın nükleer programı ve ardından ortaya çıkan kriz derken petrol fiyatları 75 doları aştı. ABD ve İsrail'in Filistin'in gelirlerini dondurma kararını AB de destekledi. Maaşlarını alamayan polisler hafta sonu Gazze'deki anayolları trafiğe kapatıp hükümet binasını bastı.
Fransa'da yeni istihdam yasasının yarattığı kriz, ikinci bir genel grevle sürüyordu. Fransa hükümeti, milyonlarca kişinin katıldığı haftalarca süren protestoların ardından tartışmalı iş yasasını geri çekti. Macaristan'da seçimleri Sosyalist Parti kazanırken, İtalya'da, Romano Prodi'nin başkanlığındaki merkez sol senatoda da üstünlüğü sağladı.
Meclise gönderilen Terörle Mücadele Yasası'nda değişiklik öngören tasarıyla, terör suçunun kapsamı yeniden belirlendi.
Nükleer santral konusunda özel sektör temsilcileriyle ve 150 bilim insanıyla görüşen Enerji Bakanı Hilmi Güler, nükleer santral konusuna hız verdiğini açıkladı. Dilovası'ndaki kirliliğin araştırılması için kurulan Meclis Araştırma Komisyonu fabrikaların kanalizasyon sistemi olmadığı üstelik atıkların verildiği Dil Deresi'nin Marmara denizinin en önemli kirleticilerinden biri olduğunu açıkladı. Bölgede birinci ölüm sebebi kanserdi. Türk Tabipleri Birliği de, Çernobil Nükleer Santrali'nde meydana gelen kazanın etkileri üzerinde yapılan araştırma kapsamında, ''Hopa'da son 3 yılda meydana gelen ölümlerin yüzde 47.9'unun nedeninin kanser olduğunun belirlendiğini'' açıklı-yordu.
Meclis terör tartışmaları arasında çevre yasasını da kabul etti. Para cezalarının ötesine geçmeyen yeni kanunlara göre, arıtma tesisi kurmayanlara 60 bin YTL, yasak atıkları toprağa verenlere 24 bin YTL ceza kesilecekti. Yine de bir çevre yasası çıkmış olması dahi yüzleri güldürdü.
Türk Tabipleri Birliği, DİSK ve KESK'in ortaklaşa düzenledikleri "sosyal güvenlik ve genel sağlık sigortası referandumundan" yüzde 99.6 oranında hayır oyu çıkarken, "Sosyal Güvenlik Kurumu Yasası" Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi.
MAYIS
ABD’de 1 milyon göçmen iş bıraktı
Şemdinli Olayları'nın duruşması sırasında Astsubay Başçavuş Ali Kaya, Türkiye'deki bütün patlamaların PKK tarafından yapıldığını söylüyordu. Askeri Yargıtay, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarının bağlayıcı olmadığına hükmederek askere gitmeyi ya da çürük raporu almayı rededen Mehmet Tarhan'ın askerlik yapmaya mecbur olduğuna karar verdi. Kurula göre psikolog ve psikiyatristlerin aksi verilerine rağmen eşcinsellik bir hastalıktı.
Bir hafta içinde Cumhuriyet gazetesine 3 bombalı saldırı düzenlenmesinin ardından Danıştay'da düzenlenen silahlı saldırı Türkiye'yi sarstı. Güvenlik kameralarının çalışmadığı olay sırasında 2 üye öldü. Olayın faili olarak yakalanan ülkücü avukat Alpaslan Aslan cinayetleri türban kararlarıyla ilgili olarak işlediğini söyledi.
ABD'de tartışma yaratan göçmenlik yasasını protesto eden göçmenler miting ve yürüyüşler düzenledi. Göçmenler; ülke çapında işlerini boykot ederek, kaçak göçmenler için vatandaşlık hakkı istedi.
Bolivya'da Morales, doğalgaz ve petrol sanayi şirketlerinden, yeni düzene uymalarını ya da ülkeyi terk etmelerini istedi. Latin Amerika'da sol iktidarlar değişik bir iklim yaratmaya başlamışlardı. Nepal hükümeti Maocu gerillalarla ateşkes ilan etti... Aynı günlerde AB, Belgrad'ın, savaş suçlusu general Ratko Mladiç'i teslim etmekte başarısız olması nedeniyle Sırbistan ile müzakereleri askıya aldığını açıkladı. Binlerce küreselleşme karşıtı Yunanistan'ın başkenti Atina'da 4. Avrupa Sosyal Forumu'nda biraraya geldi.
ABD'nin en önemli iklim araştırma kurumu Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, iklim değişikliğine yol açan karbon gazlarının salınımının 2005 yılında da artış gösterdiğini açıkladı. Kadima Partisi'nin lideri Ehud Olmert, İsrail Parlamentosu'nda yapılan oylamayla İsrail'in 12. Başbakanı oldu.
HAZİRAN
Şili’de öğrenciler sokaklardaydı...
ABD için Ortadoğu'daki sorun her büyüdü. Önceden vurma, yalnız hareket etme gibi yeni muhafazakâr askerî bakış açıları politik sahneden çekiliyor, Amerika'nın İran'a askerî karşılık vereceği beklentisi azalıyor, bir orta yol arayışı olduğunu gösteren adımlar atılmaya başlanıyordu. İran, ABD önerisini, hemen ardından da AB'nin ticarî teşviklerle bezeli önerisini reddetti.
Irak'taki durum hakikaten içler acısı-ydı. Aylık ölüm oranları her seferinde yeni rekorlar kırıyor, kukla "bağımsız" Irak Hükümeti dahi ABD işgalinin sonuçlarını eleştiriyordu. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ise, Irak'ta bugüne kadar öldürülen Türklerin sayısının 100'ü aştığını açıklıyor, ancak ticaretle cinayetler arasındaki bağlantıyı kurmak açıklamayı okuyanlara kalıyordu.
Bir İsrail askerinin kaçırılması sonucu İsrail, havadan ve karadan Gazze'yi vurmaya başladı. Gazzeliler bir daha su ve elektrik yüzü görmedi.
Şili'de bir milyon öğrenci, üniversitelere giriş sınavlarının ücretsiz olması, öğretim elemanı sayısının artırılması ve eğitimde reform yapılması talebiyle sokaklara döküldü. Somali'de, İslamcı gruplar başkent Mogadişu'nun kontrolünü ele geçirdi. BM'den bir heyet, hükümet yetkilileriy-le görüşmek üzere Sudan'a gitti. Darfur'daki şiddet olaylarında en az 180 bin kişi ölürken, 2 milyon kişi de evlerinden oldu.
Şemdinli davasında, astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz çete kurmak, adam öldürmek suçlarından 39'ar yıl hapis cezası aldı. Çetenin diğer elemanlarına dair bir çalışma yapılmadı. Danıştay'a yönelik silahlı saldırıyla ilgili olarak aranan Ayhan Parlak teslim oldu.
Antalya Belek'te yapımına başlanan golf sahaları nedeniyle orman katliamı devam ediyordu. Belek için 4 ayrı koruma statüsü bulunmasına rağmen Çevre ve Orman Bakanlığı golf sahaları yapımına sessizdi.
Bodrum Yarımadası ve Gökova Körfezi'nde kamu arazilerinin turizm tesisleri yapılmak üzere tahsis edilmesi kararına karşı imza kampanyası başlatıldı. Kampanyaya katılanların sayısı ilk haftalarda 100 bini aşmıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2005 yılı insan kaçakçılığı raporunda Türkiye, kadın ve çocukların zorla çalıştırıldığı ve cinsel istismara uğradığı ülkeler arasında gösteriliyordu. Bir diğer tatsız raporu da BM, Dünya Çevre Günü dolayısıyla yayımladı. Küresel ısınma sebebiyle dünya, öngürülenden de öte bir hızla çölleşiyordu.
TEMMUZ
İsrail Lübnan’ı işgal etti...
Ortadoğu gündemin başköşesine oturdu. İsrail, kaçırılan askerini kurtarmak amacıyla başlattığı Yaz Yağmurları operas-yonuna devam ederken, İsrailli yerleşimcilerin çekildiği bölgeleri de yeniden işgal ediyor, Filistinli milletvekilleri, bakanlar tutuklanı-yordu.
Ancak asıl savaş Lübnan sınırında Hizbullah gerillalarının iki İsrailli askeri kaçırmasından sonra başladı. Lübnan hava saldırılarıyla yerle bir edildi. 37'si çocuk 60 sivilin öldüğü Kana Kasabası saldırısı sonrası acil toplanan BM'nin İsrail'i kınama kararı, Amerika'nın girişimiyle engellendi. İsrail apartmanlar, köprüler, yollar da dahil olmak üzere tüm altyapıyı bombaladı. Jiyeh enerji satralinin vurulması, Akdeniz tarihinin en büyük kirliliğine yol açtı. İsrail misket bombası ve fosfor da dahil olmak üzere yasak silahları sivil alanlarda kullanıyor, bazı askerler ve subaylar "sivillere zarar veren operasyonlarda görev almak istemediği" gerekçesiyle cepheye gitmeyi reddediyordu.
Lübnan'da savaş sürerken Kuzey Kore'nin kısa, orta ve uzun menzilli füze denemeleri yapması ortalığı daha da karıştırdı. ABD ve bölgedeki müttefiki Japonya denemelere karşı harekete geçilmesi gerektiğini düşünüyorlardı.
Irak'taysa kontrol tamamen yitmiş, Bağdat, sokaklarında yatan parçalanmış cesetler dışında anılmaz olmuştu. Türkiye'de ilaç fiyatları yüzde 5 daha arttı. Hükümetin fındık politikasını protesto eden on binlerce çiftçi Ordu'da miting düzenledi. Üreticiler Ordu-Samsun karayolunu saatlerce trafiğe kapattı.
Türkiye'nin 10 milyar dolarla, Orta Doğu'nun 4., Avrupa'nın da 5. en büyük savunma bütçesine sahip olduğuna dair haberler de o günlerde gazetelerde yerini alıyordu.Temmuz Ayı'nda Türklüğü aşağılama davalarına yenileri eklenmeye devam ediyordu.
Emniyet, yayınladığı bir genelgeyle, suçüstü hali oluşmuş olsa dahi, askerlerin gözaltına alınmamasını istedi. Cumhurbaşkanı Sezer, neredeyse tüm suçların terör için işlenebileceği mantığı üzerine kurulu Terörle Mücadele Yasası'nı onayladı. St.Petersburg'da gerçekleşen G-8 zirvesinin sonuç bildirisinde, ticaretin liberalleşmesine olan desteğin devam edeceği vurgulandı. Yaz boyu Avrupa ve Amerika kıtalarını esir alan aşırı sıcaklar ve kuraklık sebebiyle afet ilân edilen bir mevsim yaşandı. Ölümler karada olduğu kadar denizlerde de etkili oluyordu. Temmuz Ayı'nda ton balığı soyunu yiyip bitirdiğimizi de öğrendik.
AĞUSTOS
Barışarock’ta onbinler savaşa karşı!
Ağustos sıcaklarıyla birlikte, uluslararası siyaset mönüsünün ara sıcakları da yeniden masaya geldi: ABD ve Fransa'nın üzerinde uzlaştığı, acil ateşkes çağrısı dahi içermeyen, ve üstüne üstlük İsrail'e "Hizbullah'ın saldırılarına yanıt verme hakkı" tanıyan ateşkes tasarısı BM Güvenlik Konseyi'nde görüşülmeye başlandı. İsrail'in olumlu bulduğu tasarıyı Lübnan reddetti. Bu süre zarfında, sivil can kaybı 1000'i aştı. Savaş kârı özellikle Doğu Akdeniz'de limanı olan ülkeleri sarmış, bir çeşit turizm hamlesi olarak algılanan tahliyeler için rekabet yaşanır hale gelmişti. Sonuçta, Lübnan'da 1 milyona yakın insan mülteci konumuna düştü. Ülkeden kaçabilecek kadar şanslı olanlar bu dev kalabalığın sadece beşte biriydi. İsrail başbakanı Ehud Olmertin popülaritesi yüzde 40'ın altına gerilediği sıralarda ateşkes ilân edildi. Türkiye BM Barış Gücü'ne katılma kararı aldı.
Tarihî Hasankeyf kentini sular altında bırakacağı için yoğun tepkiyle karşılanan Ilısu Barajı ve hidroelektrik santralinin temeli, barajın mahkemelik olması gerçeğine rağmen, Başbakan Erdoğan tarafından atıldı. Aşırı iklim olayları binlerce can aldı. Asya'da tayfunlar, Avrupa'da sonu hiç gelmeyecekmiş gibi görünen sıcaklar, Afrika'da seller hakimdi.
"Kürt Sorunu", linçlerin de artmasıyla, etnik çatışma tehlikesini gündeme taşıdı. Adana'da bildiri dağıtırken başından vurulan 15 yaşında bir çocuk öldü. Son 20 yılın en sıcak ağustos ayı yaşanırken Orman Genel Müdürlüğü, Türkiye genelinde bu yıl 1.657 orman yangını çıktığını ve 4 bin hektardan fazla alanın yandığını açıkladı. Ağustos'ta yayımlanan bir araştırmaysa Avrupa genelinde baharın otuz yıl öncesine göre sekiz gün kadar erken geldiğini ortaya koydu.
Ağustos verileri, açlık sınırının 574 YTL'ye, yoksulluk sınırının 1.869 YTL'ye ulaştığını gösteriyordu. Memur sendikalarıyla hükümet arasındaki toplu görüşmeler anlaşmazlıkla sonuçlandı.
İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, BM Güvenlik Konseyi'nin, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması ültimatomunu reddetti. Afganistan'daki Tolukan köyünde Mayıs ayında 30 kadar köylüyü "yanlışlıkla öldüren" ABD Ordusu, hatası karşılığı 3.000'er dolar tazminat ödedi. Tür-kiye'de İsrail'in Lübnan saldırısı gösteri ve mitinglerle protesto edilirken, savaş karşıtı festival Barışarock'ta ana gündem yine bu savaştı.
EYLÜL
İsrail Lübnan’da yenildi
ABD, "PKK'yla mücadelede koordinasyon" sağlamak amacıyla PKK Koordinatörlüğü'nü kurdu.
Mesud Barzani, Kuzey Irak'taki kamu binalarından Irak bayrağının indirilmesi tartışması çerçevesinde, Irak'tan kopabilecekleri tehdidinde bulundu. BM raporu son iki ay içinde Irak'ta ölen sivil sayısının 7 bine ulaştığını açıkladı. Balıkesir'de konuşan Erdoğan, "Şehit cenazesi görmek istemiyoruz" tepkisi üzerine, "Askerlik yan gelip yatma yeri değil " yanıtını verdi.
Seçimlerin yaklaşmasıyla, Türkiye'de siyaset hızla iç politikaya endekslenmeye başladı. Lübnan'a asker gönderilmesine ilişkin tezkere kabul edildi. NATO Afganistan'a yeni asker istedi.
Öcalan'ın çağrısıyla PKK ateşkes ilan etti. Erdoğan ateşkesin iki devlet arasında olabileceğini söyleyerek, PKK'nin ancak silah bırakabileceğini vurguladı.
Çevre Bakanlığı, 2006 yılında geçen yılın aynı dönemine göre 2 kat fazla orman yangını görüldüğünü söyledi. İstanbul Üniversitesi'nden yemekhane ücretlerini protesto ettikleri gerekçesiyle atılan 11 öğrenci, üniversite önünde çadır kurdu.
Dört polisin Kızıltepe'de 12 yaşındaki Uğur Kaymaz ve babasını öldürmekten yargılandığı davada, mahkeme tutuklamayı yine reddetti. Tayland'da ordu yine darbe yaptı. Thaksin Shinawatra başkanlığındaki hükümet feshedildi, anayasa yürürlükten kaldırıldı. Papa yaptığı bir konuşmada İslam'ı eleştirince yeni bir kriz çıktı.
Gizli CIA hapishaneleri sonunda Bush tarafından kabul edildi. Bush, ''teröristlerle ilgili en önemli bilgilerin, yine teröristlerden alınabildiğini'' belirterek yasadışı cezaevi uygulamasına devam edeceklerini de bildiriyordu. Tony Blair partisinde iyice artan istifalar ve baskılar sebebiyle 2007 yılında istifa edeceğini açıkladı.
İsrail'in önde gelen insan hakları
gruplarından Bet'selem, İkinci İntifada sonrası çatışmaların bilançosunu açıkladı. Rapora göre, İsrail askerleri Batı Şeria ve Gazze'de 700'ü çocuk, 4 bine yakın Filistinli'yi öldürmüştü.
Hizbullah'ın "İsrail karşısında kazanılan zaferi kutlamak" için orga-nize ettiği gösteriye katılan 100 binler Beyrut'ta toplandı. Arjantin'de cunta döneminin polis şeflerinden biri müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Pinochet diktatörlüğü döneminde görev yapan 77 yaşındaki polis şefi, soykırım kapsamında hüküm giyen ilk yetkili oldu.