375 - 18 Eylül 2009

Selim Işık

12 Eylül günü saat 12.00'de Cumartesi Anneleri'nin eylemindeydik. Evlatları, kardeşleri, sevdikleri devlet tarafından kaybedilen, haytının geri kalanında bu acıyla ve adalet isteğiyle yaşayan insanlar oradaydı.

Sonra Darbeye Karşı 70 Milyon Adım'ın açtığı Kenan Evren Resim Sergisi'ndeydik. 3 saat içinde içeriye giren 600'e yakın insan, yaşamının ortak noktalarından biri olan 12 Eylül hakkında baktı, okudu, düşündü, dinledi ve konuştu.

Uzun bir gündü. Saat 16.00'da DSİP üyeleri ellerinde Sosyalist İşçi gazeteleriyle Bienal'in kapısındaydı. 2 saat boyunca Bienal'in önünde gazete satışı yaparak ve hem Bienal katılımcıları ile hem de sokaktakilerle konuşarak bir performans gerçekleştirildi.  

Uçan Süpürge'nin 1-14 Ekim tarihleri arasında Garajitanbul'da gerçekleştireceği "12 Eylül Kadın Mektupları Sergisi" etkinlikleri çerçevesinde, aralarında Lale Mansur, Zeynep Tanbay, Jülide Kural, Deniz Türkali, Necmiye Alpay ve DSİP'ten Meltem Oral'ın da bulunduğu bir grup kadın "Darbeciler artık yargılanmalı, işkenceciler, tecavüzcüler hesap vermeli" diyip saçlarını çözerek, kestikleri 'birer tutam saçı' Galatasaray Meydanı'na koydukları kavanoza bıraktı. Eylemle ilgili olarak yapılan açıklamada şunlar dile getirildi: "Şimdi kadınlar saçlarını çözüyor. Yüreklerini açabildiklerince açıp yazdıkları mektuplarla 12 Eylül'ün bütün sesleri yutan sessizliğinden, hala süren kopkoyu karanlığından sıyrılmayı deniyorlar. Ne anımsanabilen, ne de unutulabilen; ne geçmiş, ne gelecek olabilen bu zamandan kopup gelen mektuplar, resimler, fotoğraflar, karikatürler, mendiller, deniz kabukları, bölük pörçük anı parçacıkları, kayıp zamanın gerçeğini dile getiriyor. Kadınlar kendilerinden çalınan öykülerini yeniden yazıyor..."

12 Eylül askeri darbesinin üzerinden 29 sene geçti. Hala aynı anayasa kullanılıyor, neo liberal politikalar uygulanıyor. Onlarca kişi idam edildi, yargılandı, binlerce kişi fişlendi, demokrassi bir kez daha ordu tarafından baltalandı. Darbelere karşı 70 Milyon Adım Koalisyonu, 12 Eylül Cumartesi günü dönemin fotoğraflarından oluşan bir sergi yaptı. " Kenan Evren resim sergisi" adıyla duyurulan etkinlik, çocukluğundan itibaren resim yapmaya ilgi duyan Evren'in asıl büyük tablosunun, 12 Eylül darbesi ve yaşattıkları olduğu, vurgusunu yapmak için düzenlendi. Açılışta Ergenekon davasının sonuna kadar gidilmesi gerektiği, bunun hem daha önceki darbelere hem de bugün de yapılmak istenen darbeye karşı ses çıkartarak olabileceği söylendi. Bu bir demokrasi ve özgürlük mücadelesidir diyen Lale Mansur, Zeynep Tanbay, Agos gazetesinden Pakrat Estukyan, gazeteci Yalçın Ergündoğan, yazar Ömer Laçiner de resim sergisine katıldı. Tek tek fotorafları yorumlayan gazeteci ve sanatçılar, Kenan Evren'in ve darbecilerin demokrasiyi nasıl tahrip ettiğini, 12 Eylül anayasasının değişmesi gerektiğini vurguladılar. Yaşı büyütülerek idam edilen Erdal Eren'in fotoğrafını seçen Zeynep Tanbay konuşmasını, Evren'e " Erdal'ın ruhunun resmini yapabilir misin?" sorusuyla bitirdi. Yarım gün boyu süren etkinliğe katılım ve basının ilgisi yüksekti.

İnsan Hakları Derneği (İHD) yurt ölçeğinde çeşitli kent merkezlerinde eşzamanlı olarak gerçekleştirdiği eylemlerle, "JİTEM'in ölüm cellâdı" olarak nitelenen Albay Cemal Temizöz'ün yargılanmaya başlamasına destek verdi ve soruşturmaların derinleştirilerek, "kayıpların sorumluları olarak gördüğümüz devletin sivil-askeri ve adli yetkilileri yargılanmalıdır" denildi.

İstanbul'da İHD İstanbul Şubesi, Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon tarafından Beşiktaş Balmumcu semtindeki Jandarma Merkezi önünde bir gösteri düzenledi. Dans sanatçısı Zeynep Tanbay, Devrimci Sosyalist İşçi Partisi (DSİP) Genel Başkanı Doğan Tarkan, gazeteci-yazar Yalçın Ergündoğan gibi isimlerin de aralarında bulunduğu topluluğun katılımı ile gerçekleştirilen gösteride İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri'nin sunuş konuşmasının ardından, Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyonu'ndan hak savunucusu Leman Yurtsever tarafından yapılan açıklamada "Bugün, burada "özel anlam" taşıyan bu binanın önünde toplanmamızın nedeni, Özel Harp Dairesi'ne bağlı olarak çalışan JİTEM'in 'ölüm cellâdı' tutuklu sanık Albay Cemal Temizöz, eski Cizre belediye başkanı Kamil Atak ve beraberindeki 6'sı tutuklu 7 kişinin işledikleri "insanlık suçları" nedeniyle nihayet ilk kez Diyarbakır'da hâkim karşısına çıkıyor olmaları.