KitaplıK - Lenin’in fikrini ne değiştirdi?
Sol Yayınları, 248 sayfa
Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi'nin ardından Bolşevik Parti'nin yaşadığı en önemli tartışmalardan birine tanıklık etmektedir: Devrim burjuva nitelikte mi kalacak, yoksa sosyalist devrim için mücadele devam mı edecek?
Bolşevikler, 1905 Devrimi'nden beri Rusya için burjuva nitelikte bir demokratik devrim bekliyordu. 1917 Şubat'ında Çarlığın devrilmesiyle oluşan ikili iktidar ve geçici hükümet, bu beklentilerin karşılanmasıydı. Şubat devriminden sonra iktidar burjuvaziye adeta sunulmuştu. Çünkü işçiler ve bolşevikler işçi sınıfının henüz iktidarı alamayacağını düşünüyordu.
Troçki'nin işaret ettiği sürekli devrim teorisi ise sosyalist devrimi, yani işçilerin iktidarı ele alması gerektiğini ifade etmekteydi.
Sürgünden Rusya'ya döner dönmez, Lenin, Nisan Tezleri'ni kaleme aldı. 4 Nisan'daki parti konferansında partiyi ikna edememişti. Ancak bir aylık fikir mücadelesinin ardından Bolşevikleri sosyalist devrim fikrine kazandı. Lenin şöyle diyordu:
"Teori gridir, dostlarım, fakat hayat ağacı her zaman için yeşil.
Eskiden yapıldığı gibi, burjuva devrimini 'tamamlama' meselesini ortaya atmak, canlı marksizmi ölü metinlere feda etmek demektir.
Eski formül şöyleydi: burjuvazinin egemenliğinin yerini proletarya ve köylülüğün egemenliği, onların iktidarı alabilir ve almalıdır.
Oysa, gerçek hayatta, daha şimdiden bambaşka bir şey görüyoruz: bu ikisinin, birinin ve ötekinin, son derece orijinal, yeni, şimdiye kadar hiç görülmemiş bir biçimde birbirine geçişini. Önümüzde, yan yana, bir arada, aynı zamanda hem burjuvazinin egemenliği, hem de kendi isteğiyle iktidarı burjuvaziye bırakan, isteyerek burjuvazinin kuyruğuna takılan proletaryanın ve köylülüğün devrimci demokratik iktidarı."
Lenin yeni durumu hızla kavradı ve geçici hükümeti, burjuvazinin hükümeti olarak tanımlayıp, işçilerin ve köylülerin iktidarı ele alması gerektiğini ifade etti. Bütün iktidar sovyetlere sloganıyla ifadesini bulan bu tespit, 10 tezden oluşan Nisan Tezleri'nin 2. tezinde şöyle anlatılı yordu: "Rusya'nın şu anki durumunda orijinal olan şey, proletaryanın bilinç ve örgütlenme derecesinin yetersizliğinden ötürü iktidarı burjuvaziye vermiş olan devrimin birinci aşamasından, iktidarı proletaryaya ve köylülüğün yoksul katlarına devredecek olan ikinci aşamasına geçiştir."
Eski Bolşevik liderlerin direnciyle karşılaşan bu yeni teori, sürekli devrim tezini savunan Troçki'nin de Bolşeviklere katılmasının önünü açtı.
Erkin Erdoğan
