Deniz yatağından metan sızıyor
Isı arttıkça deniz yatağından sızan metan kabarcıkları radar tarafından tespit edildi.
Bilim adamları deniz yatağından sızan etkili metan gazı seralarını gözlemledi.
Araştırmacılar, sıcaklık artışı nedeniyle deniz yatağında meydana gelen ısı yükselişinin ve donmuş su kristallerinin erimesinin, tabakalar altı sıkışmış metan gazını harekete geçirdiğini saptadı. Araştırma ekibi Norveç deniz yatağından yükselişe geçen 250 den fazla metan gazı bulutu tespit etti. Geophysical Research Letters dergisinde yer alan yazıda, ekibin bulgulara çoğunlukla Spitsbergen'in batısında, 150 ila 400 metrelik derinlikler arasında rastladıkları belirtildi.
Söz konusu gaz, deniz tabanındaki tortul tabakalarda metan hidrat olarak bulunmakta. Metan hidrat, yüksek basınç ve düşük ısı seviyesinde sabit olarak bulunan sert bir su-metan bileşimidir. Isı yükseldikçe su bileşimi olan hidrat parçalanır. Günümüze kadarki 30 yılda yapılan deneylerde metan, Spitsbergen açıklarında 360 metre derinlikte sabitlenmiş durumdaydı. Ancak yeni bulgular gösteriyor ki bu seviye artık 400 metre civarında.
Sıcaklık artışını tespit eden kayıtlar gösteriyor ki bu bölgede bahsedilen 30 yıllık süreçte okyanus 1 derece ısındı. Araştırmacılar, bulunduğumuz jeolojik periyotta ilk defa ısıya bağlı metan sabitliği kaybı yaşandığını söylüyorlar. Southampton'da bulunan National Oceanography Centre'dan Prof. Tim Minshull yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Spitsbergen açıklarında metan hidrat bulunduğunu çok önceden tespit etmiştik. Ancak şimdi şunu görüyoruz ki bu bölge, iklim değişikliğinden dünya üzerinde en hızlı etkilenen yerlerden biri haline gelmiş durumda."
1- 400 metre derinlikte metan gazı sabit.
2- Isı artışı sebebiyle yüzeye yakın tabakalarda hidrat parçalanıyor ve metan gazı çıkışı meydana geliyor.
3- Gaz kabarcık bulutları şeklinde yükseliyor - büyük miktarı yüzeye çıkmadan okyanusa dağılıyor.
4- Şimdiye kadar araştırmacılar okyanus yüzeyinde parçalanan metana rastlamadılar ancak bu olasılığı göz ardı etmiyorlar.
Bulgular ısınıyor, ısıtıyor…
Araştırmacıların kayda değer bulduğu en açık ifade ise iklim değişikliğine büyük ölçüde Kuzey Buz Denizi tabanındaki gaz çıkışlarının neden olduğu. Prof. Minshull:
" İnceleme ekibimiz gelecek yıllarda okyanus tabanlı metan çıkışının olası etkilerini araştırmak için oluşturulmuştu, doğrusu bu durumun bu denli hızla başlamış olduğundan haberdar değildik. Bu durumun daha önce kimse tarafından gözlemlenmemiş olması bizi şaşırttı. Fakat sanırım bunun nedeni metan bulutlarının 50 ila 100 metre genişliğinde oluşması. İlk olarak kullandığımız araçlar sadece biyolojik inceleme amaçlıydı ve durumu jeofizikal gözlemlemeye yetmiyordu. Daha sonra kullandığımız araçlar sayesinde 24 saat ayrıntılı gözlemleme imkanı bulduk ve durumun ciddiyetinin farkına vardık."
Araştırma ekibi daha çok deniz suyunda çözülmeye uğrayan metan gazının olumsuz etkilerini gözlemleme imkanı buldu. Ancak bilim adamları okyanus dışına çıkış yapan metan gazının atmosfere olan etkileri konusunda gözlem yapmanın çok zor olduğunu belirtiyorlar. Suyun dışındaki metan gazının değişkenliği söz konusu olduğundan, miktarının, boyutunun ve çıkış zamanının kontrollü biz gözlemi tam olarak yapılamıyor.
Okyanus içindeki metan gazının büyük bir kısmı, suyun içindeki oksijenle reaksiyona girerek karbondioksit oluşturmakta (yani başka bir sera gazı). Bu durum okyanusta, biyoçeşitliliğe büyük zarar veren karbonik asit oluşumunun tetiklemekte.
