Honduras'ta halk darbecilerle çatışıyor
Honduras'ın geçen ayın sonunda bir askeri darbeyle devrilen seçilmiş başkanı Manuel Zelaya'nın ülkeye dönme girişimi askerler tarafından engellendi. Bindiği uçağın Honduras hava sahasına girmesine izin verilirken, iniş yapması bir askeri uçakla ve havaalanına kurulan barikatla engellendi. Bunun üzerine Zelaya, Latin Amerika ülkelerinin başkanlarıyla ve Amerikan Devletleri Örgütü'yle görüşmek üzere El Salvador'a gitti. Amerikan Devletleri Örgütü, Zelaya'nın dönüşüne izin verilmezse Honduras'ın üyeliğini askıya alacağını açıklamıştı. Son olaylar üzerine yapılan açıklamada, üyeliğin askıya alındığı bildirildi. Ayrıca, Zelaya ABD'ye giderek oradaki yetkililerle de durum değerlendirmesi yapacağını bildirdi.
Zelaya'nın ülkeye döneceği duyurulduğunda onu destekleyen binlerce insan havaalanına giderek beklemeye başladı. Uçağın inmesine izin verilmeyince bekleyiş protestoya dönüştü ve polis göstericilere saldırdı. Biri 10 yaşındaki bir çocuk olmak üzere iki kişinin öldüğü, onlarca kişinin de yaralandığı duyruldu. Ayrıca darbeden sonra uygulanmaya başlanan sokağa çıkma yasağı da erkene alındı.
Sınıf çatışması
Honduras'ta darbecilerle darbe karşıtları arasındaki çatışmalar sınıf çatışmasının bir tezahürü olarak yorumlanabilir. Aslında sağcı Liberal Parti'nin başkanı olarak göreve gelen Zelaya, görevinin ilk yıllarında neoliberal politikaları hayata geçirmeyi ve bölgeyi küresel ekonomiye entegre etmeyi öngören Orta Amerika Serbest Ticaret anlaşmasını desteklemişti. Ancak bir süre sonra Venezuela başkanı Chavez'in öncülüğünde kurulan Alba birliğine katıldı. Bu birlik, ABD'nin neoliberal politikalarına bir alternatif oluşturmak amacıyla Latin Amerika ülkelerinin ekonomik birliğini sağlamayı hedefliyor.
Zelaya'nın asgari ücreti artırması, sosyal politikaları hayata geçirmeye başlaması ve son olarak Hugo Chavez ve Evo Morales ile ittifak kurma çabaları ülkenin egemen sınıfını kızdırırken yoksulları da kendisine çekti. Egemen sınıf açısından bardağı taşıran damlaysa, 82 anayasasını daha demokratik bir anayasayla değiştirmek için referanduma gitmesi oldu. (Bu anayasa Nikaragua'daki Sandinist devrimine karşı Honduras'ın bir üs olarak kullanıldığı yıllardan kalma ve orduya geniş yetkiler tanıyor.) Referandum anayasa mahkemesi tarafından yasadışı ilan edildi ve askerler sandıkları topladı. Bunun üzerine Zelaya genelkurmay başkanını görevden aldı. Darbe de bunun hemen ardından, tekrar referandum için sandıklar kurulmaya başlandığında gerçekleşti.
Bu darbe ülkedeki sınıf çatışmasını gözler önüne serdi. Anayasa mahkemesi ve orduyu elinde tutan bir avuç zengin, yoksul emekçilerin desteğini alan Zelaya'yı devirme cüretini gösterirken, yoksullar da darbeye karşı ayaklandı. Havaalanındaki protestolarda açılan ateş ve yaşanan ölümler "kansız darbe" iddiasını ortadan kaldırdı. Bunun üzerine darbe karşıtı protestoların artarak devam etmesi bekleniyor. Ancak devam etmese de, artık rejimin eskisi gibi sürdürülmesi çok zor.
